ULAŞTIRMA BAKANLIĞI
SİVİL HAVACILIK DAİRESİ UÇUŞ TEKNİSYENLERİ LİSANS VE SERTİFİKAYÖNETMELİĞİ
(SHD: T-43)
(Bu metin 10 Ocak 1972 tarih ve 14068 sayılı
Resmi Gazete'de neşrolunmuştur.)
GENEL HÜKÜMLER
Madde 1- Türkiye dahilinde faaliyette
bulunan bütün sivil uçuş teknisyenleri (Flight Engineer or Flight
Mechanic) 1 Ocak 1973 tarihine kadar, bu Yönetmelik hükümlerine göre,
muteber bir Uçuş Teknisyeni lisansına sahip olmaları ve Ulaştırma
Bakanlığınca tescil olunmaları mecburidir. Bu tarihten sonra lisansı
olmayanların bu görevde çalışmasına müsaade edilmez.
Madde 2- Ulaştırma Bakanlığı, Türkiye'de
çalışacak uçuş teknisyenlerinin lisanslarını verir ve tescil işlemlerini
yapar.
Madde 3- Müracaat şekli ve lisans
verilmesi:
a) Uçuş Teknisyeni Lisansı almak için müracaatçı
"Uçuş Teknisyen Lisansı Müracaat Formu"nu (FORM SHD: T-43)
doldurur.
b) Müracaatçı, yetkili kılınan bir
hastaneden, sağlık şartlarının Milletlerarası Havacılık Teşkilatının
(ICAO) yayınlamış bulunduğu Ek: 1 de ANNEX: 1) ki sağlık şartlarına
uyduğunu gösterir ve karar hanesinde "Uçuş Teknisyeni
olur" ifadesini taşıyan bir sağlık kurulu raporunu adı geçen
müracaat formunun 9 uncu maddesinde belirtilen hususlarla birlikte Ulaştırma
Bakanlığına verir.
c) Müracaat sahibi, nazari ve ameli sınavları
için, bu Yönetmelik hükümlerine göre, Ulaştırma Bakanlığı
tarafından
yetkili kılınmış bulunan Türk Hava
Yolları A.O. Genel Müdürlüğüne gönderilir. Sınav masrafları müracaatçıya
aittir. Sınav neticeleri, sınavı yapan müessese tarafından resmi
bir rapor halinde Ulaştırma Bakanlığına gönderilir.
d) Yukarıdaki "a" ve
"b" maddeleri hükümlerini yerine getiren ve "c"
maddesindeki sınavlarda başarı gösterenlerin durumu Ulaştırma
Bakanlığınca nihai bir tetkike tabi tutulduktan sonra uygun görüldüğü
takdirde kendilerine lisans ve tip sertifikaları verilir.
e) Şayet istenilen tip sertifikasının
hususiyeti dolayısiyle bu sertifikaya esas teşkil edecek olan sınavı
yapmağa yetkili bir müessese memleketimizde yoksa müracaat sahibinin
ICAO azası bir Devletin sivil havacılık otoritesi tarafından
mevzubahis sınavı yapmağa yetkili kılınmış bir müessesede yapılan
muvaffak olduğuna dair alacağı belge tip ilavesi için sınav raporu
yerine kaim olur.
f) Müracaat sahibinin, en az Sanat Enstitüsü,
Hava Bakım Teknik veya Uçuş Okulu veya Lise Öğrenimine sahip
olmaları mecburidir.
Madde 4- Müracaat sahibi, en az yirmi bir
(21) yaşında olmalıdır.
Madde 5- Lisans almak için yapılacak sınavlar,
a) Nazari sınav ve
b) Tatbiki (ameli) sınav,
olmak üzere iki kısımdır. Tatbiki sınava
girebilmek için:
(I) ICAO Ek-1'e göre, sağlık raporuna
sahip olmak,
(II) Yazılı sınavda muvaffak olmak,
(III) En az beş (5) saatlik uçuş eğitimi
görmek lazımdır.
Madde 6- Nazari ve tatbiki sınavlarda
muvaffak olmak için, her sınavdan yüz (100) not üzerinden asgari
yetmiş (70) not almak şarttır.
Madde 7- Sınavlardan herhangi bir
tanesinde muvaffak olamayan müracaat sahipleri, çalışma imkanı
bulmak için en az bir ay sonra tekrar sınava girebilir.
Madde 8- Lisans sahibi, lisans ile birlikte
en az bir tip üzerinde sertifika almak mecburiyetindedir.
Madde 9- Uçak sınıf ve tip sertifikaları:
a) Piston motorlu uçaklar,
b) Turboprop motorlu uçaklar,
c) Turbojet uçaklar,
Madde 10- Lisansına, daha sonra yeni bir
tip ilavesini isteyen müracaatçı;
a) İlavesini istediği tip üzerine yapılacak
nazari ve ameli sınavı kazanması, veya;
b) Yetkili görülen bir eğitim müessesinde
o tip ile ilgili uçuş teknisyeni kursunda başarı göstererek, alacağı
belgeyi ibraz etmesi gereklidir.
Madde 11- Müracaatçıda aranılacak
bilgi:
a) Müracaatçının aşağıda belirtilen
konuları ihtiva eden yazılı bir sınavda başarı göstermesi
gereklidir;
(I) Uçuş teorisi ve aerodinamik konularında
bilgi sahibi olmak,
(II) Gövde, motor ve teçhizat görevleri
ile bunların bakımları konularında genel prensipleri bilmek,
(III) Uçuşta küçük onarım, ayar ve
parça değişimlerin, uçak üzerinde tesirleri ve bunlarla ilgili
metodlar,
(IV) Sürat tahditlerine göre uçak
performansları ve bir veya daha fazla motor arızaları karşısında
yapılacak işleri bilmek,
(V) Yükleme, ağırlık merkezinin
hesaplanması, performans, yakıt sarfiyatı, motor gücü ve verim
tablosu ve eğrisi; motor çıkış gücünün kontrolü ve değişen
meteorolojik şartların uçak üzerindeki etkisi,
(VI) Uçuş teknisyenliği ile ilgili sivil
havacılık yönetmelikleri hakkında bilgi sahibi olmak.
b) Lisansına ilk olarak veya yeni bir uçak
tipi ilave ettirmek isteyen müracaatçı aşağıdaki konularda yapılacak
olan nazari ve ameli sınavlarda başarı göstermesi lazımdır.
(I) Uçuş öncesi yapılacak işlemler,
(II) Uçak teçhizatı,
(III) Uçak sistemleri,
(IV) Uçak yükleme,
(V) Tahditlere göre, uçak ve motor işletme
usulleri,
(VI) Normal çalıştırma usulleri,
(VII) Kritik (emergency) durumlarda tatbik
edilecek usuller,
(VIII) Motor çalışma ve yakıt sarfiyatı
ile ilgili matematik hesaplar.
c) Müracaatçı yazılı sınava
girebilmesi için 12 nci maddenin en az bir bölümünde belirtilen tecrübeye
sahip olduğunu tevsik etmesi gereklidir.
d) Müracaatçı ameli sınava girebilmesi
için yazılı sınavı son yirmi dört (24) ay içinde başarı ile
bitirmesi gerekir. Ancak, bu husus, yazılı sınavı verip de ondan
sonra devamlı olarak büyük uçak işletmelerinde bakım, uçuş
teknisyenliği veya pilot eğitimi gibi işlerde çalışmış müracaatçılara
tatbik edilmez.
e) Uçuş teknisyenliği için eğitim proğramları
kıfayetli görülüp yetkili kılınan herhangi bir uçak işletmesinden
alınacak kurs belgeleri yeni tip ilavesi için esas teşkil edebilir.
Madde 12- Müracaatçıda aranılacak havacılık
tecrübesi:
a) Müracaatçının, uçuş teknisyeninde
bulunması lazım gelen uçaklar üzerinde yeteri kadar uçuş tecrübesine
sahip olması veya en az 800 beygirlik üç (3) motorlu veya bunların gücüne
eşit olan jet motorlu uçaklarda uçması gereklidir. Uçuş Teknisyeni
lisansı almak için, müracaatçı aşağıdaki maddelerde belirtilen
tecrübelerden en az bir tanesine sahip olması ve bu durumunu tevsik
etmesi zorunludur:
(1) En az üç (3) yıl uçak ve uçak
motor bakımları üzerinde çeşitli tecrübe sahibi bulunmak (Bu üç
yıldan bir yılı en az herbiri 800 beygirlik pistonlu motorları olan
veya bu motorların eşiti güçte jet motorları olan uçaklar üzerinde
olacak). Buna ilaveten en az beş (5) saatlik uçuş teknisyenliği görevi
ile ilgili uçuş eğitimi yapmak.
(2) En az iki (2) yıl uçak motorları üzerinde
havacılık eğitimi görüp kurslardan belge almış olmak. (Bu iki yılın
en az altı (6) ay'ı 800 beygirlik motorları olan çok motorlu uçakların
veya bu motorların eşiti güçte jet motorlu uçakların bakım işlerinde
çalışmış olmak. Buna ilaveten en az beş (5) saatlik uçuş
teknisyenliği görevi ile ilgili uçuş eğitimi yapmak.
(3) Havacılık, elektrik veya makine ile
ilgili olan Sanat Enstitülerinden, Hava Okullarından veya Üniversitelerden
bir tanesinden mezun olmak ve en az altı (6) ay 800 beygirlik motorları
olan uçaklardan veya bunların eşiti güçte jet motorları olan uçakların
bakım işlerinde çalışarak tecrübe sahibi olmak. Bunlara ilaveten
en az beş (5) saatlik uçuş teknisyenliği görevi ile ilgili uçuş eğitimi
yapmak.
(4) Hava yolları nakliye işlerinde kullanılacak
uçaklarda veya bu uçakların eşiti ağırlık ve motor gücünde
bulunan en az iki motoru askeri uçaklarda iki yüz (200) saat birinci
pilot olarak uçmak veya ikinci pilot olup da birinci pilotun
nezaretinde birinci pilotluk görevi yapmak.
(5) Lisanslı bir uçuş teknisyeni
nezaretinde en az yüz (100) saat uçuş teknisyeni görevinde bulunmak.
Madde 13- Müracaatçıda aranılan
maharet:
(a) Müracaatçının, lisansına işletmek
istediği uçak tipi üzerinde, madde 11, (a) ve (b) de açıklandığı
gibi, uçuş teknisyeni olarak nazari ve ameli uçuş sınavında
muvaffak olması,
(b) 1. Müracaatçının uçuştan önce, uçuş
esnasında ve uçuştan sonraki kontrol ve usullerin tatbikatında başarı
göstermesi,
2. Uçuşta, uçak, motor ve pervaneler ile
ilgili usulleri tatbik etmede, sistem ve aletleri normal olarak
kullanmada yeterli olduğunu göstermesi,
3.Uçuş durumundaki bir simülatörde veya
uçuş teknisyeni için hazırlanmış bir eğitim aracında kritik
hallerde (emergency) gerekli usulleri tatbik ederek, uçağın gövde,
motor ve diğer sistemlerinde çıkan herhangi bir arızayı anlayıp
gerekli müdahaleyi yapabileceğini göstermek.
Madde 14- Tekrar sınava girebilmek:
Gerek yazılı ve gerekse tatbiki sınavlarda
başarı gösteremiyen müracaatçılar tekrar sınava girebilmek için:
(a) Son sınav tarihinden itibaren otuz
(30) gün beklemesi, veya
(b) Yeteri kadar nazari ve ameli (Uçuş,
sentetik, yer veya karışık bir eğitim) ders alarak müteakip sınava
iyibir şekilde hazırlanması gereklidir.
Madde 15- Uçuş teknisyeni kursları:
Uçak işleticilerinin açacakları uçuş
teknisyeni kursları, Ulaştırma Bakanlığınca tespit edilmiş şartlara
uygun olması gereklidir. Bu kurslar açılmadan önce Bakanlıkça
onaylanması için kurs proğramları ile bu kurslarla ilgili tesis, teçhizat,
öğretmenler ve onların yetenekleri hakkında Ulaştırma Bakanlığına
bilgi verilir ve bu kursların açılması için müsaade istenir. Konu
ile ilgili durum yerinde kontrol edildikten sonra yeterli görüldüğü
takdirde kursların açılması için yetki ve müsaade, müracaatçı uçak
işleticisine verilir.
Madde 16- Lisansların yenilenmesi:
Uçuş teknisyeni lisansları, gerek teknik
ve gerekse sağlık yönlerinden on iki (12) ay süre için geçerlidir.
Lisansların yenilenmesi; lisans sahibinin teknik yönden, Türk Hava
Yolları A.O. Genel Müdürlüğünde kontrole tabi tutulup, alacağı müspet
bir rapor ve sağlık yönünden de yetkili kılınan Devlet
hastanelerinden alacağı sağlık kurulu raporu ile tekrar on iki (12)
ay süre için geçerli kılınır.
Madde 17- Bu Yönetmelik Ulaştırma Bakanlığı
tarafından yürütülür.
Madde 18- Bu Yönetmelik yayınlandığı
tarihtan itibaren yürürlüğe girer.
T.C.
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI
Sivil Havaılık Dairesi Başkanlığı
..../.../l9
UÇUŞ TEKNİSYENİ MÜRACAAT FORMU
(SHD: FORM T-43)
UÇUŞ TEKNİSYENİNİN:
1. Adı ve Soyadı
:.....................................
2. Adresi
:.....................................
3. Doğum Tarihi
:.....................................
4. Milliyeti
:.....................................
5. İstediği lisans ve sertifikalar
:.....................................
6. Sağlık muayenesinin :
a) Yapıldığı hastane
b) Tarihi
7. PİLOT OLARAK:
a) Hava birinci pilot olarak uçuş
saati:..................
b) Birinci pilot nezaretinde pilotluk görevinde
bulunduğu
uçuş saatleri :..................
c) Pilot lisans numarası
:..................
d) Tahsil durumu :..................
8. UÇAK BAKIM TEKNİSYENİ OLARAK:
a) Görev Süresi :...................
b) Üzerinde çalıştığı uçak tipleri
(800 beygir ve üzerindeki motorları olmak şartiyle
:....................
c) Motor tipleri ve beygir güçleri veya
trast kuvvetleri :....................
d) Nezaret altında uçuş teknisyenliği
yaptığı uçuş saatleri
:....................
e) Tahsil durumu :....................
f) Lisans numarası :....................
9. 6,7 ve 8 inci maddelerde belirtilen
hususlar, ilgili müesseselerden alınacak birer resmi evrakla tespit
edilir. Bu evraklar, 3 adet vesikalık fotoğraf ve doldurulan bu FORM
hep birlikte Ulaştırma Bakanlığına gönderilir.
ULAŞTIRMA BAKANLIĞINA
Yukarıda belirtilen bilgilerin doğruluğunu
tasdik eder, Uçuş Teknisyeni Lisansının verilmesini emir ve müsaadelerinize
saygı ile arz ederim.
İ M Z A
