(Bu metin, 9 Haziran 1962 tarih ve 11124 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanmış olup, 21 Şubat 1964 tarih ve 11637 sayılı, 19 Mart 1966 tarih ve 12255 sayılı, 13 Şubat 1968 tarih ve 12825 sayılı Resmi Gazetelerde neşrolunan değişikliklerle son şeklini almıştır.)

A) GENEL HÜKÜMLER

1- A) 31 Aralık 1962 tarihinden itibaren Türkiye'de tescil edilmiş sivil uçaklarla Türk hava ülkesi içinde bulunan ve ICAO azası diğer bir devlete ait olan sivil uçak, helikopter ve planörler üzerinde (b ve c fıkralarında zikredilen haller müstesna) müstakil olarak periyodik bakım, küçük tamir, revizyon ve uçuşa elverişlilik kontrolü yapabilmek için bu talimat hükümlerine uygun olarak madde 2 gereğince verilmiş muteber bir uçak bakım teknisyeni lisansına sahip olmak mecburidir. Lisansı olmayanların bu tarihten sonra uçak bakım teknisyenliği yapmalarına müsaade edilmez.

b) (a) fıkrasında adı geçen hava nakil vasıtalarının gövde, motor pervane ve bunların aksamı üzerinde yapılması icap eden büyük bakım, tamir, revizyon ve tadilat Ulaştırma Bakanlığı'nca yetki verilmiş bir atölyede yapılır.

c) Borda aletleri, motor teçhizat, elektrik ve elektronik teçhizat (Radyo dahil) ve otomatik pilot üzerinde yapılması icap eden bütün büyük ve küçük tamir ,tadilat, revizyon ve büyük periyodik bakımlar Ulaştırma Bakanlığı'nca yetki verilmiş bir atölyede yapılır.

d) (b) ve (c) fıkralarında zikredilen işler, her halde lisanslı teknisyenler nezaretinde yapılır ve ancak lisans sahibi kontrol teknisyeninin tasdiki ile tekemmül eder.

e) Uçak veya teçhizat üzerinde yapılan her türlü işin kaydına mahsus formlarda en az hem işi yapanın hem de kontrol edenin imzası bulunması şarttır.

f) Kontrol teknisyenleri birinci veya ikinci sınıf uçak bakım teknisyeni lisansını haiz personel arasından seçilirler.

2- Müracaat şekli: Lisans ve belge verilmesi:

a) Madde 7'de gösterilmiş olan lisanslar Ulaştırma Bakanlığı'nca belgeler ise Ulaştırma Bakanlığı'nın yetkili kıldığı müesseselerce verilir.

b) Uçak Bakım Teknisyeni Lisansı almak isteyenler, Ulaştırma Bakanlığı'nca neşrolunmuş olup usulüne göre doldurulmuş olan formu, arzu edilen lisans için gerekli tecrübeyi haiz olduklarını teyit eden bir vesika ile birlikte Ulaştırma Bakanlığı'na tevdi ederler. Bu vesika, çalışılan müesseselerden alınan referans mektupları, istenilen lisansla alakalı olarak görmüş oldukları tahsil ve eğitime dair diploma veya sertifika olabilir.

c) (Değişik 25.8.1992/yön-Md-2) Müracaat sahibi, Ulaştırma Bakanlığı veya yetkilendirdiği kuruluşlar tarafından, masrafları kendisine ait olmak üzere Yönetmelikte belirtilen konularda sınava tabi tutulur. Yetkilendirilen kuruluşlar, sınav kağıtlarını ve sonuçlarını Bakanlığa gönderirler. Ulaştırma Bakanlığı gerektiğinde müracaatçının yeniden sınava alınmasını isteyebilir.

d) İmtihanda başarı gösterenlere, durumlarına uygun olarak lisans ve sertifikaları Ulaştırma Bakanlığı'nca verilir.

e) İstenen lisans ve sertifikanın hususiyeti dolayısıyla Türkiye'de imtihanı yapmağa yetkili bir müessese yoksa, müracaat sahibinin ICAO azası bir devletin sivil havacılık otoritesi veya onun tarafından yetkili tanınmış bir müessesede imtihana tabi olması ve bu imtihanın müspet neticeli evrakını Ulaştırma Bakanlığı'na tevdi etmesi lazımdır.

f) Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetindeki müracaat sahiplerinin Türkçe okuyup yazmaları ve konuşmaları mecburidir.

g) Belgelerin verilmesi hususunda otoritelerce yukarıdaki fıkralara kıyasen hareket olunur.

3- Uçak Bakım Teknisyeni Lisansı ve Uçak Bakım Makinisti, Uçak Bakım Makinist Adayı belgesi almak için yapılacak imtihanlar:

a) Nazari imtihan

b) Ameli imtihan

olmak üzere iki kısımdır.

Ameli imtihana girebilmek için:

I) Nazari imtihanda muvaffak olmak

II) İstenilen lisansa veya belgeye göre gerekli tecrübeyi haiz olmak, lazımdır.

İmtihan tarihi ve yeri Ulaştırma Bakanlığı veya yetkili müessese tarafından tayin olunur.

4- Nazari ve ameli imtihanlarda her mevzua ayrı not verilir. Muvaffak olmak için her mevzuda 100 not üzerinden en az 70 not almak lazımdır.

5- Ameli ve nazari imtihanda muvaffak olamayan talip muvaffak olamadığı mevzularda tekrar imtihana girebilmek için en az bir ay sonra müracaat edebilir. Ancak bu müddet zarfında muteber lisanslı bir öğretmen veya teknisyenden muvaffak olamadığı her mevzu hakkında beşer saatlik ders aldığını tevsik ederse mezkur bir aylık müddet zarfında tekrar imtihana layık görülür.

6- Milletlerarası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) azası bir devletin sivil havacılık otoritesine verilmiş muteber bir uçak bakım teknisyeni lisansına sahip olan ve Türkiye'de teknisyenlik yapacak olan şahıslar Ulaştırma Bakanlığından lisanslarının muteberliğini gösteren bir vesika almak mecburiyetindedirler. Bu vesikaya haiz olmayanların lisansları hükümsüz sayılır. Bu vesikanın müddeti lisansı veren devletçe lisansın muteber sayıldığı müddetten fazla olamaz.

7- Uçak bakım teknisyenlerine uçak bakım makinistlerine, uçak bakım makinist adaylarına verilecek lisans, sertifika ve belgeler.

a) Lisanslar:

I. Sınıf Uçak Bakım Teknisyeni

II. Sınıf Uçak Bakım Teknisyeni

b) Sertifikalar

Kategori Sertifikası:

Tip Sertifikası.

i) Kategori Sertifikası çeşitleri:

Gövde,

Motor,

Teçhizat.

ii) Tip Sertifikası:

Her kategorinin tip ve model veya serisini gösteren sertifikadır.

c) Kategori ve tip sertifikaları lisanslara dahil olup lisans sahibi, bu sertifikalarda gösterilen kategori ve tipten başkası üzerinde lisansın kendisine verdiği imtiyazı kullanamaz.

NOT: 1- Uçak ve motor kategorisinde aynı tipin benzer modelleri ve serileri aynı tip sertifikasına dahil edilir.Mesela Fokker veya Fairchild F-27, A, F-27 B için aynı uçak tip sertifikası Rools Royce Dart 500 serisi için aynı motor tip sertifikası verilir.

2- Teçhizat kategorisinin tip sertifikaları şunlardır: Pervane, borda aletleri, elektrik ve ateşleme sistemi, radyo ve elektronik, otomatik pilot. Hidrolik-pnömatik-mekanik sistemleri ve teçhizatı, kabin tezyikleme, ısıtma ve havalandırma sistemleri teçhizatı.

d) Belgeler: Uçak Bakım Makinisti, Uçak Bakım Makinist Adayı.

NOT: Belgelerde yukarıdaki esaslara kıyasen kategori ve tipler gösterilir.

8- a) İlk defa lisans almak için yapılacak müracaat anında istenilen her tip sertifikası için 6 aylık pratik tecrübeye malik olmak lazımdır. Ulaştırma Bakanlığı'nca tanınmış salahiyetli bir müessesede görülen eğitim ve kurs müddetine kıyasen bu müddet indirilebilir.

b) Lisansın imtiyazlarını kullanabilmek için lisans sahibinin imtiyazla ilgili olarak milli ve imalatçının mensup olduğu sivil havacılık otoritesinin ve kendisinin neşrettiği yürürlükte olan bütün teknik neşriyata vakıf olması lazımdır.

9-Lisansına ayrıca yeniden bir tip sertifikası ilave ettirmek isteyen müracaatçının mezkür tip üzerinde son 1 sene içinde en az 3 ay çalışmış olması ve bu tipe ait nazari ve ameli imtihanda en az % 70 not alarak muvaffak olması lazımdır.

NOT: Talip, lisansına ilavesini istediği tip hakkında, imalatçı veya imalatçının yetkili gördüğü bir müessesede tabi olduğu intibak veya ihtisas kursunda muvaffakiyetini tevsik ettiği takdirde imtihan edilmeksizin tip sertifikası verilir.

10- I. sınıf ve II.sınıf uçak bakım teknisyeni imtiyazlarını müştereken kullanmak isteyen bir şahıs her iki lisansı da usulüne göre almak mecburiyetindedir.

11- D ve E bölümlerindeki madde 26 ila 33 deki standart ve imtiyazlar topluca bir müesseseye verildiği takdirde bu standartların tatbikinden o müessese sorumludur.

12- Lisanslar 24 ay muteberdir. Bu müddetin sonunda Ulaştırma Bakanlığınca yenilenmeyen lisanslar muteber sayılmazlar.

Lisansların yenilenmesi için lisans sahibinin son 12 ay içinde en az 6 ay lisansının kendine verildiği bütün imtiyazları kullandığını teyit eden muteber bir belgeyi Ulaştırma Bakanlığı'na ibraz etmesi veya gerek ameli gerekse nazari bakımdan lisansının kendisine verdiği imtiyazları kullanarak bilgi ve maharete sahip olduğunu ispat etmesi lazımdır.

13- Belgeler imtiyaz mevzuunda devamlı çalışıldığı müddetçe muteberdir.

14- Lisans sahibi posta adresinde vaki değişmeleri en çok 30 gün içinde Ulaştırma Bakanlığı'na bildirmekle mükelleftir.

15- Lisans sahibi lisansının kendisine verdiği imtiyazları kullandığı müddetçe lisansını yanında bulundurmağa ve salahiyetli mercilerin isteği üzerine ibraz etmeğe mecburdur.

16- Yapılacak tecrübe uçuşlarında tecrübe teknisyeni olarak veya mürettebat olarak uçakta bulunabilmek için:

a) Muteber bir uçak bakım teknisyeni lisansına sahip bulunmak,

b) Salahiyetli bir hastanede sağlık muayenesini yaptırmak ICAO Ek 1'e göre uçucu teknisyenliğe elverişli olduğunu bildiren muteber bir sağlık raporunu almış olmak lazımdır.

Sağlık raporu alındığı tarihten itibaren 24 ay müddetle muteberdir. Bu müddet hitamında sağlık raporu yenilenir.

NOT: 40 ve daha yukarı yaşta olanlar için (b)paragrafındaki 24 aylık müddet 12 aya iner.

17- (Değişik 25.8.1992/yön-Md-17) I. ve II. sınıf uçak bakım teknisyen lisansı ile uçak bakım makinisti ve uçak bakım makinist adayı belgesi almak için müracaat edenlerin;

(a) Lisans için en az lise veya dengi okul mezunu olmaları,

(b) Belge için en az ortaokul veya dengi okul mezunu olmaları şarttır.

B) UÇAK BAKIM MAKİNİST ADAYI

18- Yaş: Uçak Bakım makinist adayı belgesi almak için asgari yaş haddi 16'dır.

19- Bilgi ve maharet: Müracaat sahibinin aşağıdaki mevzularda yapılacak imtihanda muvaffak olması lazımdır.

a) Basit makine elemanları

b) Basit malzeme bilgisi,

c) Basit motor bilgisi,

d) Motorlarda kullanılan yakıt ve yağlar hakkında elemanter bilgi (Yakıtların buharlaşıcı, yanıcı vasfını,kurşunlu yakıtların zararlı olduğu yakıtlarda oktan sayısının değişik olduğunu v.s. bilmesi).

e) Atölye ve vasıta (Otomobil uçak) ile ilgili umumi emniyet tedbirleri, yangın v.s. gibi fevkalade hallerde yapılması gereken işlemler hakkında genel bilgi,

f) Basit atölye el aletlerinin tanınması, kullanılması ve bakımı,

g) Ulaştırma Bakanlığı Talimatının uçak bakım makinist adayı belgesi ile ilgili hususları.

20. Tecrübe:Uçak bakım makinisti adayı belgesi almak için müracaat eden şahsın mekanik nakil vasıtalarının imal, tamir ve büyük bakımlarını yapan bir atölyede en az 6 ay çalışmış olması lazımdır. Şayet müracaat sahibi istediği belge ile ilgili en az 3 aylık bir kurs görmüşse yukarıdaki tecrübe devresi kursun mahiyetine göre kısaltılabilir veya tamamen kaldırılabilir.

21. İmtiyazlar: Muteber belgeli bir uçak bakım makinistinin kontrol ve mesuliyeti altında olmak şartıyla bir uçak bakım makinist adayı belgesi sahibinin imtiyazları meyanında zikredilen işlerden işletici tarafından uygun görülenleri yapmak ve uçak bakım makinistine yardım etmektir.

NOT: Yukarıda belirtilen imtiyaz bir uçak bakım makinist adayına yaptığı herhangi bir işi tasdik maksadıyla imza atmak salahiyeti vermez.

C) UÇAK BAKIM MAKİNİSTİ

22- Yaş: Uçak bakım makinisti belgesi almak için asgari yaş haddi 18 dir.

23- Bilgi ve maharet: Müracaat sahibinin aşağıdaki mevzularda yapılacak imtihanda muvaffak olması lazımdır.

a) Basit makine bilgisi, elemanları, uçak ve motor imalinde kullanılan malzeme hakkında genel bilgi,

b) Almak istediği kategori sertifikasına göre basit gövde motor veya teçhizatın prensipleri, ana ve yardımcı parçaları, bunların montaj, servis, bakım ve kontrolünde kullanılan usuller, malzeme, alet, tezgah ve makinalar,

c) Kategori sertifikasına uygun olarak tip sertifikası almak istediği uçağın, motorun veya teçhizatın çalışma prensipleri, esas parçaları, montaj, servis, küçük bakım ve kontrol usulleri,

d) Ulaştırma Bakanlığı Talimatının uçak bakım makinisti belgesi ile ilgili hususları,

24- Tecrübe:

a) Müracaat sahibinin lisanslı bir uçak teknisyeninin nezareti altında veya yetkili bir müessesede uçak, motor veya teçhizatın servisi, periyodik bakımı, parça değiştirmesi üzerinde 2 senelik bir tecrübeye sahip olması lazımdır.

b) Şayet müracaat sahibi istediği belge ile ilgili olarak Ulaştırma Bakanlığı'nca kabul edilmiş en az 3 aylık bir eğitim görmüşse yukarıda (a) paragrafında 2 senelik tecrübe devresi gördüğü eğitimin mahiyetine göre 1 seneye kadar indirilebilir.