Planör
Ana Sayfa ] Yukarı ] THK ] [ Planör ] Paraşüt ]

Ana Sayfa
Yukarı

Planör nedir?

"Planör" kelimesi dilimize Fransızca "Planeur" sözcüğünden girmiştir. Fransızca karşılığı "Süzülerek uçmak, süzülerek uçarak mesafe katetmek" demektir. Kelime anlamından da anlaşılabileceği gibi planör, üzerinde hiçbir güç kaynağı(motor) olmaksızın uçabilen hava aracıdır. Yüksek süzülme kabiliyeti nedeniyle bu hava araçlarıyla uçmak, uzun mesafeler katetmek mümkündür.

Planör nasıl uçar?

Motoru olmayan bu hava aracının uçabilmesi için ilk önce planörün havaya çıkarılması gerekir. Bu, ilk yıllarda lastik amortisörlerle yüksek tepelerden tıpkı sapanla havaya fırlatılmak suretiyle olmuştur. Daha sonraları ise gelişen teknolojiyle birlikte uçak arkasında çekilerek veya vinçle çekilerek planör havaya çıkarılmıştır. Havalanan planör süzülme kabiliyetiyle havada uçuşunu sürdürür. Hava içerisinde ufkun altına doğru süzülen planörün kanatlarına çarpan hava akımları kaldırıcı güç meydana getirerek kütlenin havada kalmasını sağlar.

Dünyada Planörcülük

Uçma fikri çok eskilere dayanmaktadır. İnsanoğlunun tarihinde uçma tutkusu öenmli bir yer tutmaktadır. Mitolojideki uçan hayvanlar ve insanlar hep tutkunun eseridir.

Ancak teorik olarak uçma fikri ancak 16. Asırda İtalyan bilgin Leanarda Vinci'nin helikopter benzeri çizimleriyle biçimlenmiş fakat karmaşık yapı vee teknik olanaksızlıklar nedeniyle uygulama imkanı olmamıştır. Daha sonraları ise İngiliz bşlşm adamı Kelley bu konuda araştırmalar yapmıştır. 1800 yıllarında ise Lobri adlı bir Fransız martı kuşuna benzeyen bir planör yaparak kısa bir mesafede olsa uçmayı başarmıştır.

Aynı yılllarda Alman mühendis Otto Lilihantal tarafından uçmaya uygun bir planör yaparak uçmuştur. Bu sebeple planörcülüğün simgesi martı, babası olarak ise Otto Lilhantal tanınmıştır.

Daha sonraları İngiliz Pilçer ve Amerikalı Wright kardeşler bu dalda araştırmalar yapmış. 1903 yılında Wright kardeşler Lilhantal'ın çalışmalarını geliştirerek bu modelin üzerine motor koymuş ve çalışmalarına devam etmişler, motorlu uçakların temelini hazırlamışlardır.

Türkiye'de Planörcülük

Ülkemizde uçma fikri çok eskilere dayanmaktadır. L. Vinci'nin uçan bir araç üzerinde çalıştığı yıllarda yani 1600 yıllarında Hazerfen Ahmet Çelebi'nin takma kanatlarıyla Galata Kulesi'nden havalanarak Lodos rüzgarı yardımıyla Üsküdar Doğancılar meydanına indiği rivayet edilmektedir. Yine aynı çağlarda Lagari Hasan adlı bir Türk mucidin 50 okka barutla çalışan 7 kollu bir roket icat ederek Padişahın önünde Sarayburnu'ndan uçarak barut bitince Sinanpaşa Köşkü önünde denize indiği rivayet edilmektedir.

Daha sonra 1861 ylında Atıf Bey ince gürgen ağacından ve ince saçtan yapılmış, el ve ayakla işleyen, birkaç pervanesi olan bir uçak yapmıştır. Gerçek anlamda ilk planör uçuşu ise Göztepeli ve Galatasaraylı şahıslar tarafından 16 Mart 1934 ylında lastik amörtisörle yapılmıştır.

1935 yılında ise Ankara'da Atatürk'ün direktifiyle THK'na bağlı bir planörcülük okulu açılmıştır. İlk gelişen planörcüler yurtdışına ihtisas yapmaya gönderilmiş, dönüşlerinde ihtisas sahibi olarak birçok planörcü yetiştirmişlerdir.

Planör Başlangıç kursları

Planör başlangıç kursları Plamör Uçuş Okulu taraından İnönü ve Akşehir Eğitim merkezinde düzenlenir. Ayrıca talep olduğunda uygun görülürse THK tarafından bölgesel kurslar da düzenlebilir.

Kursa katılmak isteyenler her yıl 1 Ocak'tan itibaren dilekçe ile THK Genel Başkanlığı'na müracaat ederler. Müracaat edeceklerin kurs döneminde 16 yaşından gün almış olmaları ve en az ortaokul mezunu olmaları gerekmektedir. Müracaat sayısının fazla olması durumunda öncelik Havacılık kolları ve havacılık kulüplerine tanınır.

Müraacatları kabul edilen kursiyerler kendilerinden istenen evrakları tamamlayarak THK'ya gönderirler. Daha sonra kendilerine yapılan çağrıda belirtilen merkezde kursa katılırlar ve 5.6 haftalık eğitime tabi tutulurlar.

Kurslarda başarı gösteren kursiyerler bir kez yalnız uçarak "Planör A" brövesi alırlar. Planör Tekamül(gelişim) Kursuna katılacak kursiyerler kontenjan durumuna göre daha önce "A" brövesi almış başarılı kusiyerlerden seçilir. Gelişim kursunu bitirenler "B" ve "C" brövelerini takiben Planör Pilot Lisansı alırlar.

Kaynak: Sinan Keskin, THK Planör Başlangıç Kitabı