5. TB 20 UÇAĞININ
GENEL TANITIMI
TB 20 uçağı Fransız
Aerospatiale firmasının alt kuruluşu olan Socata firması
tarafından üretilmiş, çift pilotlu ve tek motorlu bir eğitim
uçağıdır. Alttan kanatlı tip oluşu, burundan tekerlekli,
iniş takımları içeri alınabiliyor olması ve pervane
hatvesinin sabit süratli oluşu uçağın belli başlı özelliklerini
teşkil eder.
TB 20 Trinidad uçağı
ilk uçuşunu 14 Kasım 1980 yılında yapmıştır. Fransız
sertifikasyonunu 18 Aralık 1981 yılında, FAA sertifikasyonunu
ise 27 Ocak 1984 yılında almıştır. 250HP'lik Textron
Lycoming motoruyla donatılmış olan Trinidad, seyahat ve eğitim
uçağı olarak kullanılmaktadır. Okulumuzda pilot eğitimi
amacıyla kullanılan 6 adet TB 20 Trinidad uçağı bulunmaktadır.
TB 20 uçakları
burundan tekerleklidir, tek motorludur, kapıları yukarıya açılabilir
şekildedir ve dikey kuyrukları geriye doğru yatıktır. Yatay
kuyruğu ise gövdenin arkasında dikey kuyruktan daha geride ve
tamamen hareketli yapıdadır. Ana iniş takımları arasındaki
mesafe dardır. Gövdenin arkasında ve altta hava akışını düzenleyen
kanatçıklar bulunmaktadır. Kanat firar kenarında gövdeye yakın
yerde flaplar, flaplar ile kanat ucu arasında ise kanatçıklar
bulunmaktadır. Kanatçıkta sabit fletner, irtifa dümeninde hareketli fletner, istikamet dümeninde
hareketli fletner bulunmaktadır. Flap, kanatçık, irtifa ve
istikamet dümenlerinin firar kenarlarında uçaktaki statik
elektriği boşaltmaya yarayan statik boşaltıcılar(static
discharger) bulunmaktadır. Dikey kuyrukta, dikey kuyruğun biraz önünde,
kabinin üstünde ve gövde altında antenler mevcuttur. Gövdenin
yan taraflarında kuyruk kısmına yakın yerde pito-statik
sistemin statik delikleri, sol kanatta yakıt doldurma kapağı
ile gövde arasında ve kanat altında pitot tüpü yer almaktadır. Kanat uçlarında,
kuyruk konisinin bitiminde, kuyruk takımının üst kısmında
ise seyrüsefer lambaları yer almaktadır. Kabin kısmında önde
ve arkada koltuklar bulunmaktadır. Arka koltuklar, pilot
koltuklarından biraz daha yukardadır böylece geniş bir görüş alanı sağlamaktadır.
Bütün koltukların pencere alanları geniştir ayrıca
pencereler tavana doğru büküldüğünden yukarı görüş alanı
da oldukça fazladır. Kokpit panelleri T şeklinde yerleştirilmiştir.
TB 20 uçağının
boyutları;
Uçağın genel boyutları ve yüzeyleri |
|
Toplam uzunluk |
7,710m |
Toplam yükseklik(Yerden) |
2,850m |
Kanat boyutu |
9,770m |
Pervane çapı |
|
Maksimum |
2,032m |
Minimum |
1,980m |
Yerden yüksekliği |
230mm |
Kabin genişliği ( Ön dış ) |
1,223m |
Kabin genişliği ( Arka dış ) |
1,300m |
Kanat |
|
Profili |
RA 16-3C3 |
Kanat açıklık oranı |
8 |
Dihedral açısı |
630' |
Veter uzunluğu(Aerodinamik) |
1,220m |
Veter uzunluğu(Gerçek) |
1,245m |
Kanat alanı |
11,90m2 |
Kanatçıklar |
|
Birim alan |
0,46m2 |
Genişlik |
1,244m |
Kanat Flapları |
|
Birim alan |
0,93m2 |
Genişlik |
2,550m |
Yatay Stabilize |
|
Genişlik |
3,680m |
Alanı (Anti-fletner dahil) |
3,06m2 |
Anti-fletner alanı |
0,495m2 |
Dikey Stabilize |
|
Fin alanı |
0,88m2 |
İstikamet dümeni alanı |
0,63m2 |
İstikamet dümeni kontrollü
fletner alanı |
0,044m2 |
İniş Takımı |
|
Ana iniş takımı arası mesafe |
2,17m |
Ana İ/T ile burun İ/T arası
mesafe |
1,91m |
5.1. TB 20 Uçağının
Alanları
Değişik bakım
istasyonlarına ulaşmak için TB 20 uçağı birçok farklı
alana ayrılmıştır. Her bir alan oldukça büyüktür ve
ikincil alanlara ayrılmıştır. TB 20 uçağı başlıca altı
alandan oluşmaktadır.
Alan 100: Motor
Alan 200: Gövde
Alan 300: Kuyruk
Alan 500: Sol Kanat
Alan 600: Sağ Kanat
Alan 700: İniş Takımı
Alan 100: Bu
alan uçağın ön kısmıdır. Pervaneden çerçeve no:0'daki
yangın duvarına kadar olan alandır. Üç tane alt alana ayrılmıştır.
Alan 110: Pervane
Alan 120: Motorun üst
kısmı
Alan 130: Motorun
alt kısmı
Alan 200: Yangın
duvarından arka kısma kadar olan bölümdür. Kuyruk konisini
de içine alır. Beş tane alt alana ayrılmıştır.
Alan 210: Ön gövde-
Yangın duvarı ile çerçeve no:6 arasındaki dış alan
Alan 220: Arka gövde-
Çerçeve no:6'dan sonrası ve kuyruk konisi
Alan 230: Kokpit-
Yangın duvarı ile arka koltuğun arka kısmına (kontrol
istasyonları
hariç) kadar olan iç alan
Alan 240: Üst duct
ve bagaj kompartımanı-Arka koltuk ve bagaj kompartıman
bulkhead'i arasındaki
iç üst duct alanı ve iç alan
Alan 250: Kontrol
istasyonları- pedestal paneli üst yüzeyi ve borda panelinden
oluşan iç
alan
Alan 300:
Yatay ve dikey stabilizelerden oluşan alandır. Üç tane alt
alana ayrılmıştır.
Alan 310: Sabit dikey stabilize
Alan 320: İstikamet
dümeni
Alan 330: Stabilizatör( Yatay kuyruk)
Alan 500: Sol
kanattan oluşan alandır. Üç tane alt alana ayrılmıştır.
Alan 510: Kanat alt yüzeyi
Alan 520: Kanat üst yüzeyi
Alan 530: Kanat içi
Alan 600: Sağ
kanattan oluşmuştur. İki alt alana ayrılmıştır.
Alan 610: Kanat alt yüzeyi
Alan 620: Kanat üst yüzeyi
Alan 700: İniş
takımlarından oluşan alandır. Üç alt alana ayrılmıştır.
Alan 710: Burun iniş
takımı
Alan 730: Sol ana
iniş takımı
Alan 740: Sağ ana
iniş takımı
5.2. TB 20
Trinidad Uçağının Elemanları
5.2.1. Gövde
TB 20 uçağı tümü
metal aksamlı yarı monokok gövdeye sahiptir. Yarı monokok gövde
yapısı şekil 71'de gösterilmiştir.
Gövde on adet çerçeve
içerir. Ana çerçeveler şunlardır.
0'nolu çerçeve üzerinde
yangın duvarı, motor bağlantı yeri, burun iniş takımı bağlantı
yeri bulunur.
1'nolu çerçeve üzerinde
kanat ön bağlantıları bulunur.
2'nolu çift çerçeve
kanat sparının bağlantı ve geçişini sağlar.
3'nolu çerçeve üzerinde
kanat arka bağlantıları bulunur.
7'nolu çerçeve üzerinde
düşey kuyruk ön bağlantıları bulunur.
8'nolu çerçeve üzerinde
düşey kuyruk arka bağlantıları bulunur.
9'nolu çerçeve üzerinde
yatay kuyruk bağlantı perçinleri bulunur.
Kabin bölümü
"0"nolu çerçeveden "6"nolu çerçeveye
kadardır ve haddelenmiş alüminyumdan yapılmış yatay
lonjeronlarla güçlendirilmiştir.
Bu uçak normal
kategori yapısında dizayn edilmiştir. İçeri alınabilir iniş
takımları ile donatılmıştır. Metal paneller kabin yapısında
düzgünlük sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Kabin tabanı
ve bagaj kompartımanı metal panellerle oluşturulmuştur. Gövdenin
arka tarafında monokok yapı sağlamak amacıyla alüminyum alaşımlı
paneller kullanılmıştır. Gövdenin arka kısmına bagaj
kompartımanındaki kolay açılabilir bir kapak vasıtasıyla geçilebilmektedir.
Kuyruk kısmında kumanda
kabloları yer alır. Kuyruk kısmının altında su dreyn
delikleri vardır. Bu delikler kuyruk kısmında biriken suyun dışarı
atılması için kullanılır. Yatay stabilizenin altında sökülebilir
kuyruk konisi mevcuttur ve bunun üzerinde seyrüsefer lambası bulunmaktadır.
Uçağın burun kısmında
motor bulunmaktadır. Burun kısmının kaportası erişim
kapakları ve pervane konisi, motor hava giriş delikleri yukarıda
gösterilmiştir.
Motor, gövde ve
kanadın uçak üzerindeki yerleri şekil 75'de gösterilmiştir.
TB 20 uçağı
ikisi önde, üçü arkada olmak üzere toplam beş kişi taşıyabilir.
Pilot kabinine giriş uçak gövdesinin her iki tarafındaki
kilitlenebilir kapılar ile sağlanır. Kapılar martı kanat şeklinde
gövdenin iki yanında kabin seviyesinde takılmıştır. Tamamı
metal veya kompozittir. Gövdenin üstündeki menteşeden
tutturulmuşlardır. Açma ve kapama hareketleri karşılayıcı silindir yardımı ile yavaşlatılır.
Kapılar dışarı ve yukarı doğru açılır. Kapılar açık
olarak rule ve uçuş yasaklanmıştır.
Kokpite ulaşmak için
gövdenin her iki yanında birer tane basamak mevcut olup bunlar
kabine giriş içindir.
Pencereler pilot ve
yolcuların görüşü için kullanılır. Görünüş gövdeye
uygun şekil verilmiş plexiglass ile sağlanır. Pencereler ön
cam, kapı pencereleri ve arka pencere olarak ayrılabilir. Kapılarda
ufak hava giriş pencereleri vardır. Bunlar NACA olarak adlandırılır.
TB20 uçağının kapı ve
pencereleri şekil 76'da gösterilmiştir.
Ön koltuklar
simetrik olup ileri ve geri ayarları vardır. Her iki pilot
koltuğu altında bulunan yay yüklü bir kol ile ayar yapılabilir.
Ön koltuğun ayarı yapılırken pilotlar borda paneli altında
bulunan beyaz renkli mesnetten tutmalıdırlar. Ön koltuk sırt
ayarını yapmak için koltuk yanında ayrı bir kol vardır.
Arka koltuklara geçiş için ön koltuğun yanında kontrol
kilidi mevcut olup koltuğun öne yatması sağlanır. Birinci pilot koltuğu altında
yangın söndürücü tüp bulunmaktadır.
Arka koltuklar çıkarılabilir
ve tekrar yerine takılabilir. Arka koltuğun ayarı yoktur ve
kargo kapasitesini arttırmak amacıyla sökülebilir. Arka
koltuktaki azami ağırlık 231kg'dır.
Uçak borda paneli
T konfigürasyon yapısında dizayn edilmiştir. 1.pilot borda
paneli, 2.pilot borda paneli, orta konsol ve pedestal paneli
olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Orta konsol ve
pedestal paneli iki pilot koltuğu arasındadır. Orta konsol üst
tarafında motor kontrol göstergeleri hemen altında dikey
olarak yerleştirilmiş radyo seyrüsefer cihazları bulunur. Uçak
borda paneli şekil 77'de gösterilmiştir.
Bagaj kompartımanı
girişi kabin dışından gövdenin sol tarafına yerleştirilen
kilitlenebilir bir kapı ile sağlanır. Kargo kapasitesi 65kg'dır.
Erişim kapakları
uçak sistem ve ekipmanlarına erişimi kolaylaştırmak amacıyla
kullanılırlar. İki tip erişim kapağı vardır. Contalı ve
contasız erişim kapakları.
Contalı erişim
kapakları: Yakıt tankının sızdırmaz bölümlerine geçişleri
engellemek amacıyla kullanılır. Kanat alt yüzeyinde bulunur.
Tamamen metaldirler ve bağlantı için contalı somunlar kullanılır.
Contasız erişim
kapakları: Uçağın sızdırmazlık gerektirmeyen yerlerinde
kullanılır. Kullanıldıkları yere göre metal veya kompozit
olabilir.
5.2.2. Kanat
Bir uçağın
havada belirli bir irtifada tutunabilmesi için ağırlığını
dengeleyen taşıma kuvvetini meydana getiren ana elemanına taşıyıcı
yüzey veya kanat denir. TB20 uçağının kanatları tek ucu
irtibatlı(ankastre) alttan kanattır. Kanat pozitif dihedral açılı
ve dikdörtgen kesitlidir.
Kanat sparları
kanadın temel yapısal elemanlarıdır. Kanadın yapısal
gerilimini üzerine alacak şekilde dizayn edilmiştir. Kanat
sparı alüminyum alaşımından yapılmıştır. Sol ve sağ
kanat sparları cıvatalarla ve bağlantı elemanları ile
birbirleri ile birleştirilmişlerdir.
Profiller sadece
kanadın profil şeklini veren ve muhafaza eden elemanlardır.
Bunlar kökten uca doğru muhtelif kesitlerde veter doğrultusunda
yerleştirilmişlerdir. Profillerde hafiflik temin etmesi, bazı
kablo, çubuk ve benzeri elemanların geçirilmesi için yer yer
delikler bulunur. Kanadın burulma zorlamasını karşılayan
kaplama profiller üzerine perçinlenir. Kanatlar yekpare yakıt tankı içerir. Bunlar monokok kirişe
ve kanat kaplamasına perçinlenmiş pres metal şeritten yapılmıştır.
Kanat
karakteristikleri şu şekildedir;
Kanat elemanları
üç parçadan meydana gelmiştir. Kanat flapları ,Kanatçıklar
ve Kanat ucu. Bu elemanlar şekil 78'de gösterilmiştir.
Kanat ucu seyrüsefer
lambalarını taşır.
Kanat flapları
oldukça geniş yapıda tek parçadır. İki destek üzerinde
hareket ederler. Flaplar uçağın havada düşük süratte
tutunmasını sağlayan yardımcı uçuş kumandalarıdır.
Kokpitten kumanda alırlar. Üç farklı açıda hareket ederler
(00, 100, 400).
Kanatçıklar kanat
firar kenarına ve kanat ucuna takılmışlardır. Tek parçadırlar.
Ağırlık balanslamalıdırlar. Uçağın yatış hareketlerinde
kullanılırlar. Kokpitten kumanda alırlar.
Kanatçıklar
ve flaplar detaylı olarak uçuş kumandaları sisteminde anlatılmıştır.
5.2.3. Kuyruk
Takımı
Kuyruk takımı uçağı
yanlamasına ve normal eksen etrafında kontrol eden elemanlardan
oluşur. Sistemin ana elemanları yatay kuyruk ve dikey kuyruktur.
5.2.3.1. Yatay kuyruk:
Otomatik fletnerli
yatay kuyruk tek parçadır ve yapısı tamamen metaldir. Yatay
kuyruk iki elemanın birleşiminden oluşur. Bunlar stabilizatör(tamamı
hareketli yatay kuyruk) ve fletnerdir. Yatay kuyruk şekil 82'de
gösterilmiştir.
Yatay kuyruğun
karakteristikleri şöyledir;
5.2.3.1.1. Stabilizatör: Uçağın yatay ekseni etrafındaki dalış
ve tırmanış hareketini kontrol eden stabilizatör gövdenin
arkasında bulunur ve 9'nolu çerçevenin arkasına bağlı iki
boru bağlantı elemanı üzerinde hareket eder. Stabilizatörde
ağırlık balanslaması kullanılmıştır.
5.2.3.1.2. İrtifa
Dümeni Fletneri:
Stabilizatörün arkasında bulunur ve stabilizatörün firar
kenarının üst yüzeyine yerleştirilmiş iki menteşe üzerinde
hareket eder.
5.2.3.2. Dikey kuyruk:
Dikey kuyruk tamamen metalden yapılmıştır. Dikey stabilize,
istikamet dümeni ve istikamet dümeni fletnerinden oluşmuştur.
Gövdenin arkasında yer alır. İki bağlantı yeri ile
tutturulmuştur. Bu bağlantılar ; ön spar için çerçeve no:7'ye,
arka spar için çerçeve no:8'e yapılmıştır. Dikey kuyruk şekil
83'te gösterilmiştir.
Dikey kuyruğun
karakteristikleri şöyledir;
5.2.3.2.1. İstikamet
dümeni: Bütün yapısı metal
olan istikamet dümeni dikey kuyruğun firar kenarında bulunur
ve dikey kuyruğun sparına bağlanan iki boru bağlantı elemanı
üzerinde hareket eder. Ağırlık balanslaması kullanarak bağlantı
sağlanmıştır. Statik elektrik boşaltıcılar istikamet dümeninin
firar kenarına takılabilir.
5.2.3.2.2. İstikamet
Dümeni Fletneri: İstikamet dümeni fletneri istikamet dümeni
firar kenarında bulunur. Metal yapıya sahip istikamet dümeni
fletneri menteşeler sayesinde istikamet dümeni üzerinde hareket
eder.
İstikamet dümeni
ve irtifa dümeninde kullanılan ağırlık balanslaması şekil
84'te gösterilmiştir.
5.2.4. Uçuş
Kumandaları Sistemi
Uçuş kumandaları
sistemi kanatçıklar, irtifa dümeni, istikamet dümeni ve
flaplardan oluşur. Uçuş kumandaları iki bölümde incelenir.
Bunlar ana uçuş kumandaları ve yardımcı uçuş kumandalarıdır.
5.2.4.1. Ana uçuş
kumandaları:
Ana uçuş
kumandalarını kanatçık sistemi, irtifa sistemi ve istikamet
sistemi oluşturur.
5.2.4.1.1.
Kanatçık sistemi:
Uçağın yatış
kontrolünü sağlayan kanatçıklar istikamet dümeni ile birleşmiştir
ve levyenin yatırılması ile mekaniki olarak çalışırlar.
Kanatçıklara
pilot mahallindeki iki adet kontrol levyesi ile kumanda edilir.
Kontrol levyeleri kontrol çubukları, bel kranklar ve paylon vasıtasıyla
kanatçıklara kumanda eder. Bu sisteme benzer bir sistem şekil
85'te ve şekil 86'da gösterilmiştir.
Kanatçık
sisteminin ana parçaları şunlardır;
Kontrol levyesi
Paylon
Belkranklar
Giriş çubukları
Kanatçıklar
Kanatçıkların
firar kenarına monteli sabit fletner vardır. Fletnerlere özel
aletleri ile ayar yapılabilir. Uçaktaki istenmeyen yatış
hareketlerini dengelemek amacıyla kullanılırlar. Levyenin sağa
ve sola tam kumandasında kanatçıkların hareketi;
Yukarı doğru 15± 1.50
Aşağı doğru
15± 1.50
Kanatçıkların
yeri ve yapısı şekil 87'de gösterilmiştir.
5.2.4.1.2. İrtifa
dümeni sistemi:
İrtifa dümeni
sistemi tamamıyla mekanik olarak çalışan bir sistemdir. Ön
kokpit çubukları ve bel krank sistemi ile irtifa dümenine
kumanda eden levye ile donatılmıştır.
Levyenin ileri geri hareketi ile verilen
kumanda çubuk ve bel krank sistemi ile irtifa dümenine kadar
iletilir. İrtifa dümeni üzerinde
ayrıca kontrol edilebilir fletner vardır. Levye geri çekildiğinde
yatay kuyruk yukarı kalkar. İleri itildiğinde ise aşağı
iner. İrtifa dümeni hareketleri ;
Burun yukarı -16± 10
Burun aşağı +3± 10
5.2.4.1.3. İstikamet
dümeni sistemi
Uçaktaki sapma
hareketinin kontrolü kokpitteki pedallarla hareket ettirilen
istikamet dümeni tarafından sağlanır. İstikamet dümeni
kumandası tamamıyla mekanik olan bir sistemdir. Çubuk ve bel
kranklar vasıtasıyla istikamet dümenine kumanda eden
pedallarla donatılmıştır. İstikamet pedalları aynı hizada
iken istikamet dümeninin konumu; uçak merkez hattı kuyruk bağlantısı
üzerine işaretlenmiş perçin sırasıyla aynı hizada olmalıdır.
İstikamet dümeni hareket kabiliyeti;
Sağa 25± 20
Sola 25± 20'dir.
5.2.4.2.
Yardımcı uçuş kumandaları:
5.2.4.2.1. Flap:Flaplar uçağın havada düşük süratte
tutunmasını sağlayan yardımcı bir uçuş kumandasıdır.
Flap sistemi elektriki olarak çalışır. Flap sistemi flap
motoru, flap kumanda şalteri, flap sigortası, flap göstergesi,
flap limit mikrosiviçlerinden oluşur.
Pilot
mahallindeki pedestal üzerine yerleştirilmiş bir butonla
elektriki olarak çift yönlü indirgeyici tip hareket vericiyle
kumanda edilir. Bu hareket çubuklara ve belkrankla flaba kadar
ulaştırılır. Pedestal üzerindeki butonun yanına yerleştirilmiş
olan gösterge flap pozisyonlarını gösterir. Kanat flaplarının
hareket açıları aşağıdaki şekildedir. Flaplar;
Toplanmış 00
Kalkışta 100
İnişte 400 konumlarında mekaniki durmalı olarak
yukarı ve aşağı hareket eder.
Kanat flapları uçuştan
sonra park yerinde aşağı pozisyona alınırlar. Flapların
yeri ve yapısı şekil 88'te gösterilmiştir.
5.2.4.2.2. İrtifa
Dümeni Fletneri: İrtifa fletnerine pedestal konsolunda
bulunan bir tanburata ve kablolar vasıtası ile kumanda edilir.
Bu fletner kabloları ve bir ters çevrilmez sistem vasıtasıyla
irtifa fletner dengeleyicisini hareket ettirir. İrtifa
fletnerinin sağında bulunan ibreli gösterge fletner
dengeleyicisinin durumunu gösterir.
Fletnerin ileri dönü
hareketi burun aşağı yunuslama bunu tersi hareketi ise burun
yukarı yunuslama yaptırır. Fletnerlerden iki şekilde faydalanılır.
Birincisi pilot kuvvetine ek bir kuvvet elde edip stabilizatörün
aşağı yukarı hareketini kolaylaştırır. Bu tip kullanımda fletnerin hareketi şekil 89'da gösterilmiştir.
Diğeri ise ayarlama görevi yaparak stabilizatöre sürekli bir
moment tatbik eder ve uçağın istenen konumda boyuna dengesini
sağlamaya yarar. Fletner, stabilizatörün çalışmasıyla bağlantılıdır
ve stabilizatörden daha
fazla açılması ile pilota gelen kuvveti artırır. Bundan
dolayı pilot dümeni daha fazla hareket ettiremez ve gereğinden
büyük yüklerle karşılaştıramaz. İrtifa fletneri hareketi;
İrtifa dümeni maksimum yukarı durumda iken;
Burun yukarı 0± 0.50
Burun aşağı 15± 1.50'dir.
5.2.4.2.3. İstikamet
Dümeni Fletneri: İstikamet dümeni fletneri pedestal
kumanda paneli üzerinde bulunan ve yatay duran bir butonla
kumanda edilir. Fletner sisteminde hareket, koruma içindeki bir
kablo vasıtasıyla verilir. Fletnerin sağa döndürülmesi uçak
burnunu sağa, sola döndürülmesi uçak burnun sola döndürülmesini
sağlar. İstikamet dümeni fletneri hareketi;
Sağa 10± 20
Sola 25± 20'dir.
İrtifa dümeni
fletnerinin sağa olan hareket sahasının düşük olmasının
sebebi pervanenin sağa dönüşlü olmasıdır.
Uçuş kumandalarını
hareket ettirmeye yarayan birçok sistem mevcuttur. Şekil90'da uçakta
bulunan uçuş kumanda kontrol sistemlerine örnek gösterilmiştir.
Levyeler ile
kanatçık, irtifa dümeni hareket ettirilir. Pedallar ile
istikamet dümeni hareket ettirilir. Ayrıca pedallar ile yerde
fren yapılır. Levye veya pedal ile verilen kumandayı kumanda yüzeylerine,
mekaniki olarak, hidroliki olarak, elektriki olarak veya diğer
sistemler yardımı ile iletebiliriz.
5.2.5. İniş
Takımları
TB20 uçağı iniş
takımları iki ana ve bir burun iniş takımı olmak üzere üç
tekerleklidir ve iniş takımları içeri alınabilir tiptedir.
Burun ve ana iniş takımlarında havalı-yağlı tip (oleopnömatik
tip) amortisörler kullanılmıştır. Her ana iniş takımında
tekerleğin iç tarafına yerleştirilmiş tek diskli hidrolik
fren ünitesi bulunmaktadır. TB20 uçaklarının iniş takımları
şekil 91'de gösterilmiştir.
İniş takımlarının
açılıp kapanması gücünü elektrik tahrikli hidrolik güç
kutusundan alan hareketlendirici silindirler tarafından sağlanır.
Sistemdeki hidrolik sıvı seviyesi bir seviye çubuğu ile
doldurma kapağından kontrol edilebilir. İniş takımı kontrolü
sol alt panelin sağ köşesinde bulunan iki pozisyonlu kol tarafından
sağlanır. İniş takımları içeri alınırken ana iniş takımları
iç tarafa doğru, burun iniş takımları ise geriye doğru alınır.
Hidrolik park frenini kontrol eden kol alt panelin sol tarafına yerleştirilmiştir.
Burun tekerinin yönlendirilmesi istikamet dümeni ile bağlı
istikamet dümeni pedallarının kullanılması ile sağlanır.
Burun ve ana iniş
takımlarında iç lastiğe sahip, iki yanaklı ve hafif alaşımlı
lastikler kullanılmaktadır.
İniş takımları
içeriğinde bulunan konular şöyledir;
Ana iniş takımları
Burun iniş takımı
Açılma ve kapanma
Hidrolik güç üretimi
Tekerlekler ve frenler
Burun iniş takımı
yönlendirmesi
Pozisyon ikaz ve alarm sistemleri
İniş takımları
gövde yapılarının bir parçası olmasına rağmen bu bitirme
ödevinde daha fazla detaya girilmeyecektir.